Առաջադրանք 1
- Տալ նոր բառերի, հասկացությունների բացատրությունը:
2. Թվարկել Վանի թագավորության հզորացման պատճառները
Մենուայի օրոք Վանի թագավորությունը հասել է աննախադեպ հզորության: Երկիրը տնտեսապես հզորացնելու համար նա ծավալել է շինարարական աշխատանքներ, ստեղծել է ոռոգման ցանց. հատկապես նշանավոր է ցայսօր գործող 72 կմ երկարությամբ Մենուայի ջրանցքը:
Մենուան հատուկ ուշադրություն է դարձրել ռազմական շինարարությանը` ստեղծելով ամրաշինական մեծ ցանց:
3. Պատմել Վանի թագավորության հիմնադրման մասին:
Սարդուրի Բ-ի հաջորդը’ Ռուսա Ա-ն (մ. թ. ա. 735-մոտ 710-ական թթ.), նախկին նահանգների տրոհմամբ ձևավորել է մարզային կառավարման համակարգ: Բանակի կազմում առանձնացրել է արքայական գունդը՝ բաղկացած հեծյալ զորամիավորումների ընտրյալ ուժերից, ձևավորել է մարզային զորքերը: Արշավանքներ է ձեռնարկել դեպի Սևանա լճի ու մերձուրմյան ավազաններ և Արդինի – Մուսասիր: Վերջինիս պատճառով նոր բախում է տեղի ունեցել Ասորեստանի հետ. Սարգոն II արքան (մ. թ. ա. 721-705) մ. թ. ա. 714-ի գարնանն արշավել է Վանի թագավորություն, վերադարձին մտել է Արդինի-Մուսասիր, կողոպտել է Խալդիի գլխավոր տաճարը և կից զինանոցը: Բայց կարճ ժամանակ անց Ռուսա Ա-ին հաջողվել է վերանվաճել Արղինի – Մուսասիրը:
Ռուսա Ա-ի հաջորդի և որդու՝ Արգիշտի Բ-ի (մ. թ. ա. մոտ 710/708-680-ական թթ.) օրոք հյուսիսից ընդհանուր թշնամու (կիմերական ցեղեր) հայտնվելու պատճառով Ասորեստանի և Վանի թագավորության միջև բախումները դադարել են: Արգիշտի Բ-ն զենքն ուղղել է արևելք և Արաքսի հարավով հասել մինչև Կասպից ծով:
4. Համեմատել Սարդուրի Ա, Իշպուինի, Մենուա արքաների գործունեությունը, կառավարման ժամանակաշրջանը:
Արգիշտի Ա-ի օրոք Արարատյան դաշտում մ. թ. ա. 782-ին հիմնադրվել է երերունի (Երևան) քաղաքը, իսկ 776-ին՝ Արգիշտիխինիլին (Արմավիր): Կառուցվել են ջրանցքներ, տաճարներ, պալատներ, շտեմարաններ, զինանոցներ, զարգացել են գյուղատնտեսությունը, արհեստները, ներքին ու արտաքին առևտուրը:
Մենուայի բանակը մտել է Արարատյան դաշտ, ապա արշավել հյուսիս՝ դեպի Դիաուխի – Դայանեի (Տայք) երկիր, հարավ-արևմտյան ուղղությամբ հասել է մինչև Կումենու և Ասորեստան, արևմուտքում առաջին անգամ դուրս է եկել Արևմտյան. Եփրաւոի բնագիծ’ սպառնալով անդրեփրատյան պետություններին: Մելիտեայի (Սելիդ, Մալաթիա) արքան դարձել է նրան հարկատու: Հաղթարշավը շարունակելով Ուրմիայից հարավ-արևելք’ հասել է մինչև Դիալա գետի ավազան:
Մենուան Արարատյան դաշտում’ Արաքսի աջ ափին, հիմնել է պետության հյուսիսային գլխավոր հենարանը’ Մենուախինիլի քաղաքը: Հայկական լեռնաշխարհի հիմնական մասը միավորել է մեկ կենտրոնացված պետության մեջ. հյուսիսային շրջանների իշխանությունները թեև չեն մտել Վանի տերութան մեջ, բայց ընդունել են նրա գերիշխանությունը: Մենուան առաջին հաղթանակներն է տարել տարածաշրջանի հզոր պետության՝ Ասորեստանի նկատմամբ, և Վանի թագավորությունը վերածել գերտերության:
Առաջադրանք 2
Դիտել ֆիլմերից մեկը պատասխանել հետևյալ հարցադրումներին.
10-15 նախադասությամբ ներկայացրու ինչի մասին էր պատմում ֆիլմը:
Ներկայացրու ամենահետաքրքիր հատվածը:
Աշխարհի ոչ մի երկիր պատմության ընթացքում մայրաքաղաքներ չի ունեցել որքան Հայաստանը։ Նա ունեցել է 12 մայրաքաղաք- Վան, Արմավիր, Երվանդաշատ, Արտաշատ, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ, Դվին, Բագարան, Շիրակավան, Կարս, Անի և Երևան։
Ունեցել է հազարամյա տարիների պատմություն և Վանի անունը ծաքել է Բիաինա անունից։ Տիեզերքի արգա Սարդորի արաջին Թագավորը արքունիքը առզաշքունից տեղափոխում է Վան։ Քաղաքում կարուցում է Շիվինիի արևի աստծո տաջարը և տուշպան դառնում է դրա բաշտամունքի գլխավոր կենդրոնը։
Ինձ ամենահետաքրքիր հատվածը այն է թե Վանը ունեցել է 12 մայրաքաղաք։
Բարի գալուստ Ադրինա Մարգարեանի բլոգ 